Τα φώτα της πόλης

Καθημερινές οικείες κοινότοπες εικόνες μεταμφιεσμένες με  τον νυχτερινό φωτισμό

Πολλές εικόνες παρατακτικά τοποθετημένες σε μία σύνθεση, γιατί η ματιά μου ικανοποιείται αποσπασματικά, ακυρώνει τη μοναδικότητα, την αυτοτέλεια του στατικού έργου. Ανάγκη ενός θεάματος που συμπεριλαμβάνει την διάσταση του χρόνου, της ρευστότητας, της κίνησης. Έργα που μπορούν να προεκταθούν.

Η χειρονομία στη ζωγραφική, η ζωτικότητα της ύλης, όχι αυτοαναφορικά.

Η σάρκα της εικόνας, πέρα από την πληροφορία.

Αντίδραση στην εικονογράφηση.

                                                              Μάτω Ιωαννίδου

ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΨΥΧΗ

Η μέρα δεν είναι «λιόκαλη» ούτε «λιοπερίχυτη», δεν υπάρχει καν. Η πόλη, εννοείται, δεν είναι «ζαφειρόπετρα»- ούτε είναι τώρα καιροί να φαντάζεται κανείς τη γη ως κοπέλα με δαχτυλίδι. Μεσολάβησαν πολλά σκοτεινά φορτία επιγνώσεων. «Το φως παντού κι όλο το φως κι όλα το φως τα δείχνει»: όχι βέβαια. Κι ας έχουμε να κάνουμε με μια ζωγράφο που στο πρόσφατο παρελθόν έχει καταφέρει να διακρίνει μέσα από μια πειστικά σύγχρονη οπτική γοργόνες και Αϊ-Γιώργηδες.
Ξημερώνει, κυρίως όμως βραδιάζει. Δεν υπάρχουμε, εμείς, μέσα στη μέρα. Κάτι στην αθηναϊκή μέρα μάς έχει, προς το παρόν, εξορίσει. Το φως- υπάρχει, ναι, αλλά είναι πλέον ένα άλλο. Είναι έμμεσο και μακρινό. Τα χρόνια που μεσολάβησαν κάτι άλλαξε, βαθιά, οριστικά. Η περιρέουσα ατμόσφαιρα και οι προσωπικές διαδρομές: οι αλλεπάλληλες ενηλικιώσεις, η περιπλάνηση στον χάρτη του χρόνου. Λένε πως, στο μεταξύ, άλλαξε και το κλίμα, πως έχουμε περισσότερες υγρασίες που αλλάζουν, με τη σειρά τους, τα ξημερώματα και τα ηλιοβασιλέματα.
Η απεικονιζόμενη πόλη στα έργα της Μάτως Ιωαννίδου βρίσκεται σε μεγάλη κίνηση: δρόμοι, φώτα, ζόφοι σχεδόν καφκικοί αλλά και ουράνιες προοπτικές. Η Αθήνα, που δεν μας επιτρέπει να επικεντρωθούμε πλέον με όρους ημερήσιας (βλέπε: καθημερινής) οικειότητας, στρέφει το βλέμμα μας αλλού. Σχεδόν χωρίς εξαίρεση αυτό το «αλλού» δεν περιλαμβάνει ανθρώπινη παρουσία. Περιλαμβάνει κτίρια, φώτα, οχήματα. Ανοίγεται σε περιαστικά τοπία παραπέμποντας εξίσου στη φυγή και στο νόστο.
Δεσπόζουν όμως οι ορίζοντες: πλυμένη από βροχές, ξεφάβοντας την ανεξίτηλη πλέον μουτζούρα της, η πόλη διαθέτει ορίζοντες φωτός σε αποχρώσεις πολύ πιο σύνθετες και ενδιαφέρουσες. Η εφηβεία μιας μονοδιάστατης, ρηχής φωτεινότητας και ενός εξίσου ρηχού γαλάζιου απέκτησε τα χρωματικά βάθη του αληθινού σταυροδρομιού που είναι πλέον.
Τα άνισα κομμάτια της πόλης, ραμμένα από τη Μάτω Ιωαννίδου με την αγάπη που μπορεί να ράψει κανείς το προσφιλές και ρημαγμένο, στις συνθέσεις αυτής της έκθεσης, είναι ποτισμένα από εκατομμύρια ανθρώπινες ανάσες. Τα πρόσωπα, απουσιάζοντας, γίνονται επιτακτικά. Οι ορίζοντες κάθε τόσο μας ξαφνιάζουν – δεν είχαμε συνηθίσει στην ιδέα μιας τέτοιας πολυπλοκότητας. Ούτε είχαμε μάθει να αφηνόμαστε στη γοητεία της.
Το παλιό παραμύθι, με αρχή, μέση και τέλος: καταστροφή, κατακλυσμός, αναζωογονημένοι ορίζοντες πάνω από τον κουρασμένο ζόφο του παλιού κόσμου, νέα κατοίκηση από τη νέα θηλυκή αρχή. Που είναι ταυτόχρονα λίγο παλιά και λίγο καινούρια, λίγο ανάμνηση και λίγο νέο-αφιχθείσα, λίγο ριζωμένη και λίγο καταφεύγουσα.
Γιατί η καινούρια ψυχή έχει φτάσει. Βρίσκεται μέσα στην πόλη. Τη βλέπουμε να περνά μέσα από το τζάμι του λεωφορείου. Βρέχει (μετά από ένα τέλος τόσο οριστικό, η βροχή δεν μπορεί να παραληφθεί). Παρηγορητική και εξαιρετικά ευάλωτη, παραπέμπει στο ταξίδι μιας αλλοτινής ντόπιας αθωότητας αλλά είναι απαραγνώριστα «ξένη». Ξένη;

ΜΑΡΙΑ ΤΟΠΑΛΗ