ΤΟ ΤΟΠΙΟ – O ΤΟΠΟΣ – ΤΟ ΤΟΠΙΟ ΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΟ

2008- 2010

Το βουνό, η ανάβαση, η κορυφή, το σύννεφο.

Οι φλέβες του βουνού, ο ίλιγγος του γκρεμού, τα φιδωτά μονοπάτια, οι πλαγιές.

Πέτρινες αλλεπάλληλες πτυχώσεις,

Πέτρα, πέτρα, πέτρα. Τα βράχια να κυλούν.

Σημειώσεις εκ του φυσικού, μετά από μανιώδη φωτογράφηση,

Δεν είναι  γραφικά,

Τα πιο απλά πράγματα γίνονται εξωπραγματικά. Το σύννεφο κάθεται στις κορφές των βουνών η τρέχει κυκλωτικά γύρω τους.

Η τέλεια οριζόντια του θαλασσινού ορίζοντα.

Το άγριο τοπίο, γονιμοποιείται κατοικούμενο.

Το καλάθι με το ψωμί, όλη η ζωή.

Το στόλισμα των κοριτσιών.

Γάμος, γέννηση, τάμα. Τα εικονοστάσια, οι στολές, η τελετουργία.

Ο άνθρωπος που αναμετριέται με τα όριά του.

Πως να ζωγραφιστούν το απέραντο και η ζωή?

Χωρίς τεχνάσματα, χωρίς a priori, με δέος και πάθος.

Οι ιδέες υποχωρούν αμήχανα. Το θέαμα επιβάλλεται θριαμβευτικά.

Υπερισχύει η ενατένιση.

Όλα πάλι από την αρχή.

ON THE ROAD

2011- 2012

Εν κινήσει, στην άσφαλτο, σε χωμάτινους δρόμους, με το αυτοκίνητο με μεγάλη ταχύτητα-η πιο αργά. Εκεί δουλεύουν τα μάτια.

 Με τα πόδια αφυπνίζονται κι άλλες αισθήσεις .

 Πολλές εικόνες: μακρινές θέες άπιαστες, η χειροπιαστές ψηλαφήσιμες με μυρωδιές και δονήσεις.

Το τοπίο μνημειακό σε διαστάσεις, σε ζυγισμένες συνθέσεις.

Το τοπίο να πολλαπλασιάζεται σαν κορνίζα. Η ψευδαίσθηση αλήθειας είναι στο κέντρο: η άσφαλτος, η αλλού η ζώνη ανακωχής του θαλασσινού νερού με τη στεριά

Το τοπίο σε ανάπτυξη

Πυκνώματα της πιο ταπεινής φύσης- ύλης, με στιλπνές εικόνες του τοπίου σε ταχύτητα.

Να μπεί ο θεατής στο τοπίο, να του δίνεται ο χώρος μέσα και ταυτόχρονα πέρα από τη ζωγραφική πράξη.

 Όπως στις  ακουαρέλες των κινέζων ασκητών ζωγράφων.

Μάτω Ιωαννίδου

Έρημο βουνό, δεν φαίνεται άνθρωπος
Αλλ’ακούεται ανθρώπινη φωνή
Ηλιαχτίδα φθάνει βαθιά στο δάσος
Και αντανακλά σε πράσινα βρύα
WANG WEI
701-761μ.Χ

Οι στάσεις στην καλλιτεχνική διαδρομή της Μάτως Ιωαννίδου είναι το αποτέλεσμα πολύχρονων ερευνών στην μετάφραση ή μετάπλαση, του κόσμου ως ένα προσωπικό ζωγραφικό κείμενο. Η καλλιτέχνις ‘γράφει’ με γνώμονα τον άνθρωπο και τη φύση. Καθώς τα τοπία ανοίγονται μπροστά μας κάθε στοιχείο της ελληνικής γης – από το μεγαλειώδες βουνό ως το ταπεινό στάχυ – αποκτά αρμονία και πνευματικότητα και γίνεται σύμβολο της ανθρώπινης ψυχής.
Το άγριο τοπίο, η σύνθεση του γαλάζιου ουρανού με τα σύννεφα, οι πέτρες, τα χόρτα, τα βουνά, ο δρόμος, η φύση είναι πάντα ο εσωτερικός ‘χώρος’, το προσωπικό βίωμα, ένα αμάλγαμα αισθήσεων οι οποίες γίνονται η απαρχή της δημιουργίας. Η συνθετική λιτότητα της φύσης αποδομείται σε θραύσματα, σε εικόνες που χωρίζονται σε δίπτυχα και τρίπτυχα για να ενωθούν εκ νέου και να δώσουν ‘απλόχερα’ στον θεατή τη σύνθεση του ‘όλου’. Στην αναζήτηση της ουσίας του τοπίου ο σπουδαίος κινέζος ποιητής και ζωγράφος του 8ου αιώνα Wang Wei, υποστήριζε ότι η φύση φανερώνεται με απλό ‘ήχο’ : « Όποιος κοιτά με διεισδυτικότητα θεωρεί πρώτα τη φανέρωση των πνοών. Κατόπιν διακρίνει το καθαρό και το θολό.[…] Διευθετεί τη μεγαλοπρεπή συμπεριφορά μεταξύ της πληθώρας των κορφών. Το πολύ οδηγεί στη σύγχυση, το λίγο προκαλεί τη χαλάρωση.»
Στα ΤΟΠΙΑ, ακρίβεια στην απεικόνιση και θάμπος συνυπάρχουν μέσα σε ένα τρισδιάστατο, ανάγλυφο οπτικό ‘όλο’ . Επιφάνειες γεμάτες φως και μύριες παραλλαγές σκιών συνθέτουν την προσωπική ενατένιση στη μυθολογική φύση. Πάμπολλες φορές αυθόρμητες χειρονομίες χρώματος, αφηρημένα ίχνη, διαπερνούν την παράσταση εμπλέκοντας τον θεατή σε ένα παιχνίδι μυστηρίου ως προς το μέχρι που μπορεί να φτάσει η ελεύθερη χειρονομία της έκφρασης. Η Μάτω Ιωαννίδου τολμά! Και παρεμβαίνει στη φύση με δυναμικό, επιθετικό, θηλυκό, σχεδόν, τρόπο. Ανταποκρίνεται πλέρια στη δυναμική των χρωμάτων που της επιτρέπουν να αποκαλύψει την εσωτερική σύλληψη της φύσης, τον προσωπικό ρεμβασμό του επέκεινα όπου ο δυϊσμός του Απολλώνειου και του Διονυσιακού στοιχείου -όπως το αντιλαμβάνεται ο Νίτσε- αποτελεί βασικό στοιχείο του έργου στην αποκάλυψη των αντιθέτων. Στο ‘τρίπτυχο’ μορφή – φως – χρώμα, η Ιωαννίδου παραθέτει τον ηδονισμό της φύσης μέσα από εικόνες άμεσης παρατήρησης, εικόνες αλήθειας φιλτραρισμένες μέσα από μνήμες τόπων που της είναι οικείοι.. Η μελέτη της φύσης δεν γίνεται με ιμπρεσιονιστικούς κανόνες, ως ανάλυση φωτός και σύνθεσης. Τα ΤΟΠΙΑ είναι έργα αμεσότητας και ακρίβειας – εικονικής, χρωματικής και συναισθηματικής- στα οποία νιώθει ο θεατής την όσμωση με το χώμα, το φως, τα δέντρα και τα χώματα των νησιών και των πλαγιών. Η ατμοσφαιρική αντίληψη και η ποιότητα του κάθε στοιχείου, συγκροτούν μία αιώνια αλήθεια. Οι λεπτομέρειες και οι μικρές φιγούρες των συνθέσεων της Μάτως Ιωαννίδου αυξάνουν την απεραντοσύνη του τοπίου. Toυ τόπου που γεννά τα πάντα.

Μαργαρίτα Καταγά

Ιούλιος 2012